جاذبه گردشگری پارک جنگلی توسکا
جاذبه گردشگری پارک جنگلی توسکا | روستای قلعه پایان در شمال ایران واقع شده و مربوط به اواخر دوره ساسانیان و سدههای اولیه دوران اسلامی است. این روستا در شهرستان گلوگاه، بخش کلباد و دهستان کلباد قرار دارد و در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
شهرستان گلوکاه
شهرستان گلوگاه یکی از شهرستانهای استان مازندران در ایران است. مرکز این شهرستان، شهر گلوگاه میباشد. این شهرستان شرقیترین نقطه مازندران است و از شمال به خلیج گرگان، از جنوب به رشته کوههای البرز، از شرق به استان گلستان، از جنوب به استان سمنان، و از غرب به شهرستان بهشهر محدود میشود.
شهرستان گلوگاه در استان مازندران واقع شده و دارای ویژگیهای جغرافیایی خاصی است. این شهرستان شامل مناطق طبیعی زیبایی نظیر جنگلها، کوهها و سواحل است. گلوگاه به دلیل موقعیت جغرافیاییاش، از آب و هوای معتدل و مرطوب برخوردار است.
شهر گلوگاه، مرکز این شهرستان، از لحاظ اقتصادی به کشاورزی و ماهیگیری وابسته است. محصولات کشاورزی نظیر برنج، مرکبات و دیگر محصولات زراعی در این منطقه کشت میشود. همچنین، دسترسی به خلیج گرگان امکاناتی برای فعالیتهای ماهیگیری و گردشگری فراهم کرده است.
از منظر تاریخی، این شهرستان دارای جاذبههای فرهنگی و تاریخی نیز هست که میتواند مورد توجه گردشگران قرار بگیرد. همچنین، همجواری با استانهای گلستان و سمنان باعث تنوع فرهنگی و اجتماعی در منطقه شده است.
بهطور کلی، گلوگاه به عنوان یکی از شهرستانهای مهم مازندران، ترکیبی از طبیعت زیبا، فرهنگ غنی و اقتصاد متنوع را به نمایش میگذارد.

پیشینه گلوگاه
گلوگاه در منطقهای که در دوران اسلامی به کبود جامه یا نامیه شناخته میشد، جانشین شهر تاریخی نامیه است. این شهر در قرن اول هجری، بزرگترین شهر بعد از تمیشه بود و پس از حمله مغول ویران شد. آثار باستانی نشاندهنده قدمت این محل به ۱۲۵۴ سال پیش میرسد. وجود جرکلباد در ۲ کیلومتری شرق گلوگاه اهمیت تاریخی آن را تأیید میکند.
اقوام بومی این منطقه از طبریتبارها هستند و ریشههای آنها به قوم تپور برمیگردد. تپورها در دوران باستان از قبایل جنگجوی ایرانی در شمال ایران بودند. در نبردهای تاریخی، اقوام طبری نقش مؤثری در شکست دشمنان داشتند و در دورانهای مختلف با قاجار و زندیه نیز مواجه بودند.
در زمان قاجار، آقامحمّدخان به منظور سرکوب ترکمانها، ایل عمرانلو را به گلوگاه آورد. این ایل در دفاع از سرحدات و جنگهای محلی نقش مهمی ایفا کرد و سرزمینهای این منطقه به آنان تعلق یافت.
با ایجاد راهآهن سراسری در زمان پهلوی، گلوگاه به نقطه ارتباطی مهمی میان شمال و تهران تبدیل شد و موقعیت استراتژیک ویژهای پیدا کرد.
موقعیت گلوگاه
گلوگاه در جنوب شرقی دریای مازندران و شمال رشته کوه البرز (جهان مورا) واقع شده است. این شهر در مختصات جغرافیایی ۵۳ درجه و ۴۸ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۴۵ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. مساحت گلوگاه حدود ۶۵ کیلومتر مربع است که شامل اراضی زراعی، جنگل، مرتع و بایر میشود.
فاصله این شهر تا دریا پنج کیلومتر است و ارتفاع آن از سطح دریا ۴۰ متر و از سطح دریای خزر ۶۷ متر است. گلوگاه جانشین شهر تاریخی نامیه است که در قرن اول هجری پس از تمیشه بزرگترین شهر در این منطقه بود.
در نزدیکی گلوگاه، تپه تاریخی گراودین، خندق کلباد و بقایای جاده شاه عباسی قرار دارد. این مسیر به جنگلهای زیبا، چشمهها و آبشارها منتهی میشود و از نظر تاریخی و باستانشناسی بسیار اهمیت دارد.
پارک جنگلی توسکا چشمه در گلوگاه
مجموعهای بزرگ از جاذبههای گردشگری وجود دارد که افراد برای دیدن آنها به سفر میروند. یکی از این جاذبهها، پارکهای جنگلی هستند. جنگلها حدود ۳۰ درصد از سطح زمین را پوشانده و زندگی بسیاری به آنها وابسته است. این اکوسیستمها منابعی برای محصولات غیرچوبی مانند میوه، چوب و زمینهای کشاورزی هستند و همچنین در تولید اکسیژن، جذب کربن، تنظیم جریانهای آبی و افزایش آبهای زیرزمینی نقش دارند.
امروزه جنگلها به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری محبوب شناخته میشوند و ارزش تفریحی آنها بیشتر از تولید چوب است. جنگلها به منبع اصلی گردشگری تبدیل شده و نقش مهمی در رقابتپذیری مقاصد گردشگری ایفا میکنند.
در شمال ایران، جنگلهای زیادی وجود دارد که به عنوان پارکهای جنگلی مورد استفاده قرار میگیرند و امکانات رفاهی متنوعی دارند. یکی از این پارکها، پارک جنگلی توسکا چشمه گلوگاه است.
نوع و بافت جنگل های توسکا
جنگل دارای ویژگیهای طبیعی متنوعی است که جذابیت زیادی برای بازدیدکنندگان دارد. در این جنگل، درختان بلند و زیبایی وجود دارند که جلوه خاصی به محیط میبخشند. درختان توسکا، با قدمتهای چندین ساله، بخش قابل توجهی از این جنگل را تشکیل میدهند.
امکانات رفاهی مانند پارکینگ، سرویس بهداشتی، نمازخانه و آب آشامیدنی در این جا فراهم شده است. بازدیدکنندگان میتوانند فعالیتهای مختلفی از جمله عکاسی، پیادهروی و حتی آبتنی انجام دهند. پیشنهاد میشود حتماً به این منطقه سفر کرده و از زیباییهای آن بهرهمند شوید.
همچنین، وجود مسیرهای پیادهروی و مناطق مناسب برای کمپینگ بر جذابیت این جنگل افزوده و امکان تجربه یک روز دلانگیز در دل طبیعت را برای بازدیدکنندگان فراهم میسازد.
جنگل توسکا در گلوگاه به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و اقلیم مرطوب شمال ایران، دارای زیباییهای طبیعی خارقالعادهای است. این جنگل در مجاورت دریای خزر قرار دارد و به همین دلیل، از ویژگیهای منحصربهفردی برخوردار است.
ویژگیهای جنگل توسکا:
تنوع زیستی:
- جنگل توسکا شامل انواع مختلفی از درختان، گیاهان و جانوران است که به محیط زیست بکر آن زندگی میکنند. درختان توسکا، بلوط و افرا از جمله گونههای اصلی این جنگل هستند.
مناظر طبیعی:
- این جنگل با درختان بلند و انبوه خود فضایی دلپذیر و سایهسار برای گردشگران ایجاد میکند. همچنین، در فصلهای مختلف، رنگهای مختلفی از سبز و زرد تا قرمز را به نمایش میگذارد.
مسیرهای پیادهروی:
- در جنگل تعدادی مسیر پیادهروی وجود دارد که امکان گردش و لذت بردن از زیباییهای آن را فراهم میآورد. این مسیرها به نقاطی از جمله چشمهها و نمایهای دیدنی منتهی میشوند.
محیط کمپینگ:
- افرادی که به کمپینگ علاقهمند هستند میتوانند در این جنگل مناطقی مناسب برای برپایی چادر پیدا کنند و از شبهای دلانگیز در دل طبیعت لذت ببرند.
پوشش گیاهی و جانوری:
- جنگل توسکا خانهای برای انواع پرندگان، پستانداران و حشرات است. آواز پرندگان و صدای جویبارها فضایی آرامشبخش را برای بازدیدکنندگان ایجاد میکند.
فعالیتها:
- عکاسی: فرصتهای بینظیر برای عکاسی از طبیعت و مناظر زیبا.
- کوهنوردی: طی مسیرهای کوهستانی و پیمایش در دل جنگل.
- پیکنیک: مکانی مناسب برای برگزاری پیکنیکهای خانوادگی و دوستانه.
توصیهها:
- آب و غذا: حتماً آب و برخی خوراکیها را به همراه داشته باشید.
- پوشش مناسب: به دلیل رطوبت و شرایط جوی، بهتر است لباسی مناسب و کفشهای راحت بپوشید.
- محافظت از طبیعت: در نظر داشته باشید که برای حفظ زیباییهای طبیعی، زبالههای خود را جمعآوری کرده و از آسیب به محیط زیست خودداری کنید.
جنگل توسکا، یکی از مکانهایی است که میتواند به شما آرامش و حس نزدیکی به طبیعت را هدیه دهد.
قلعه پایان نیز در نزدیکی جنگل توسکا قرار دارد

روستای قلعه پایان
روستای قلعه پایان یکی از روستاهای شمال ایران است که مربوط به اواخر دوره ساسانیان و سدههای اولیه اسلامی میباشد. این روستا در شهرستان گلوگاه، بخش کلباد و دهستان کلباد واقع شده و در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۸۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره ثبت ۲۰۲۸۱ ثبت شده است. قلعه پایان در نزدیکی منطقه میانکاله قرار دارد و از سمت شمال به آن میرسد.
موقعیت جغرافیایی قلعه پایان
روستای قلعه پایان به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخیاش، دارای جاذبههای طبیعی و فرهنگی متعددی است. این روستا محیطی آرام و زیبا دارد که توجه گردشگران و پژوهشگران تاریخ و فرهنگ را به خود جلب کرده است. بافت سنتی و معماری محلی این منطقه نشاندهندهي سبک زندگی و فرهنگ مردم آن زمان است.
به طور کلی، قلعه پایان نه تنها از بُعد تاریخی مهم است، بلکه به عنوان یکی از نقاط زیبای شمال ایران میتواند برای علاقهمندان به تاریخ و گردشگری جذاب باشد.